Gerechtvaardigd, waar geloof!

Edmund Gettier (1927-2021)

Ik kijk naar de klok en zie dat 12:00 is. Weet ik dan zeker dat het 12:00 is? Volgens het justified, true belief (JTB) systeem wel! Je hebt namelijk een gerechtvaardigd, waar geloof. Dat zijn de drie eisen voor zekere kennis volgens dit systeem. Je kennis is gerechtvaardigd, omdat de klok jou informeert dat het 12:00 is. Als je de klok vertrouwt, dan geloof je ook dat het 12:00 is. Ten slotte moet je geloof ook waar zijn: het moet echt 12:00 zijn.

Toch lijkt het niet altijd zo simpel: wat als je de klok niet vertrouwt? Waarom zou je dat doen? Edmund Gettier had zijn twijfels. Ook een kapotte klok geeft namelijk twee keer per dag de tijd goed aan! Bedenk je een situatie waar het echt 12:00 is en jij dit ook gelooft, maar waar jij (zonder dat je dit weet) naar een kapotte klok kijkt die toevallig op 12:00 staat. Is er dan sprake van gerechtvaardigd, waar geloof? Gettier vond van niet: dit soort situaties noemen wij Gettier gevallen.

Auteur: Stefan Vliek