Haraways cyborg

Wat is het verschil tussen mens en machine? Kunnen machines intelligent zijn? Intelligenter dan mensen? Donna Haraway stelt dat we de verkeerde vraag hier stellen. We zijn allemaal cyborgs.


De scheiding tussen mens en machine is kunstmatig, volgens Haraway. Het gaat niet om de vraag waar de scheiding zit, het gaat om wat jou tot jou maakt. We zijn versmolten met techniek. Dan kun je denken aan een pacemaker dat ons hart helpt kloppen of een gehoorapparaat dat ons beter helpt horen.

Maar we zijn ook op andere manier versmolten met techniek. De bijvoorbeeld maar aan een normale dag. Op welke manier wordt jij wakker? Waarschijnlijk is dat door middel van een wekker. Drink jij ’s ochtends thee? Of begin je je dat met sinaasappelsap? Hoe maak je kokend water voor de thee? Hoe houdt je sinaasappelsap koel? Veel dingen die we moeten onthouden laten we over aan techniek; zoekmachines, notitieblokjes en de wekker op je telefoon. Op die manier zijn wij cyborgs; door en door versmolten door techniek.


Bedenkels

De kunstmatige scheidingen die we maken tussen bijvoorbeeld mens en machine, noemt Haraway constructies. Het zijn bedachte scheidingen die niets natuurlijks in zich hebben. We kennen ze natuurlijk nog veel meer. Tussen man en vrouw, mens en dier en volwassen en kind. Al deze scheidingen zijn dus bedacht.

Daarbij komt volgens Haraway ook nog dat we één van de twee tegenstellingen vaak belangrijker of waardevoller zien. Bijvoorbeeld dat een volwassene belangrijker is dan een kind of een mens belangrijker is dan een dier. Aangezien de constructies bedacht zijn, is ook de gedachte dat de één belangrijker is dan de ander een bedenksel.

We denken veel te antropocentrisch. Dat betekent dat we vaak denken vanuit het centraal stellen van de mens. Alsof de mens het belangrijkste is en de tegenstelling daarvan minder belangrijk. Ook dit is volgens Haraway een constructie; een menselijk bedenksel.