Frans de Waal (1984) is een bioloog en hij doet onderzoek naar morele beslissingen bij dieren. Morele beslissingen zijn beslissingen over wat ‘juist’ is om te doen; het goede.
Volgens De Waal kunnen niet alleen mensen meeleven en medelijden, maar kunnen dieren dat ook. Dit meevoelen met anderen noemt De Waal empathie. Dieren zijn ook in staat, net zoals mensen, om met andere dieren mee te voelen. Dit doen zij door uiterlijke kenmerken van een bepaalde emotie te ‘lezen’. Bij het ‘lezen’ van een bepaalde emotie worden hersengebieden actief die ervoor zorgen dat de emotie ook gevoeld wordt. Als een aap boos is, dan ziet een andere aap de uiterlijke kenmerken en zal die de emotie ook meevoelen.
Voor De Waal betekent dit dat morele sentimenten, het moreel gevoel, zowel bij mensen als bij dieren voorkomt. Morele sentimenten zijn evolutionair bepaald. Deze sentimenten zijn dus een onderdeel van onze evolutie en in die zin natuurlijk. Alle dieren hebben morele sentimenten, dus het menselijke dier ook.
Naast morele sentimenten onderscheidt De Waal ook het moreel redeneren. Het moreel redeneren, het moreel denken/verstand, bezit alleen de mens. De Waal zet hiermee het gevoel (moreel sentiment) naast het verstand (moreel redeneren). Wij bepalen wat het juiste/goede is om te doen niet alleen door ons gevoel, maar wij gebruiken hiervoor ook ons verstand.
Volgens De Waal zijn er ten minste twee aspecten van morele beslissingen. Enerzijds worden morele beslissingen gemaakt op basis van (1) moreel sentiment. Dit doen zowel dieren als menselijke dieren. Anderzijds worden morele beslissingen gemaakt op basis van (2) moreel redeneren. Dit doen alleen mensen.
Wat bekent dit inzicht voor dierenrechten? Dieren maken ook morele beslissingen op basis van moreel sentiment. Moeten wij ze op basis daarvan ook rechten toekennen? Of moeten we met Kant mee gaan? Zijn er wellicht andere redenen om dieren rechten toe te kennen zoals Singer dat doet? Of heeft Simon gelijk en is het onzin om dieren rechten toe te kennen?