Stel: in de toekomst ontwikkelen wij robots die net zo intelligent en bewust zijn als wij mensen. Die robots zouden dan (hopelijk!) vredig willen samenleven met mensen. Daarom willen zij wel, net als mensen, rechten hebben: ze zijn gelijk aan ons, dus wij moeten ze ook gelijk behandelen. Onder welke voorwaarden zou de mens dit toelaten?
Waarden en normen
Dit is waar filosofie om de hoek komt kijken. Robots, net als mensen, zouden bepaalde dingen belangrijk gaan vinden. Deze dingen die wij belangrijk vinden, noemen wij waarden. Aan de hand van deze waarden stellen wij (gedrags)regels op. Deze regels noemen we normen. Als we bijvoorbeeld de waarde ‘gezondheid’ hebben, dan is een norm die daar bij past ‘je moet minimaal 200 gram groente per dag eten’. Het totaal aan waarden en normen noemen wij de moraal. Filosofie, met de tak ethiek, denkt na over het goede handelen aan de hand van deze moraal.
De vraag is hoe wij als mensen met robots zullen omgaan in een samenleving. De relatie tussen mens en robot is dan best gek: mensen hebben robots gemaakt, maar nu zijn ze gelijk aan elkaar? Wat als robots een bedreiging voor ons worden? Isaac Aasimov, een sciencefiction schrijver, heeft drie wetten geformuleerd om onze veiligheid te garanderen. Deze drie wetten noemen we de drie Wetten van Aasimov:
- De Eerste Wet: een robot mag geen mens schaden of, door niet in te grijpen, het laten gebeuren dat een mens wordt geschaad
- De Tweede Wet: een robot moet alle bevelen van eens mens opvolgen, tenzij deze bevelen de Eerste Wet tegenspreken
- De Derde Wet: een robot moet zijn eigen bestaan beschermen, tenzij dit de Eerste en/of de Tweede Wet tegenspreekt
Het belangrijkste is dus dat een robot een mens niet mag schaden. Ze mogen niet van mensen stelen, of ze met geweld behandelen. Ook moeten ze de bevelen van mensen opvolgen, tenzij deze bevelen een mens kunnen schaden. Een robot mag dus niet een bevel opvolgen om van een ander mens te stelen. Ten slotte moeten robots zichzelf beschermen, maar mogen ze zelfs dan nog niet mensen schaden of hun bevelen negeren.