De wetenschapsfilosofie is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de wetenschap. Door de wetenschap te bestuderen, beschrijven en analyseren proberen filosofen uit te leggen hoe de wetenschap werkt en hoe het zou moeten werken. De hoofdvraag van de wetenschapsfilosofie is: “Wat is (goede) wetenschap?”
Er spelen natuurlijk veel meer (deel)vragen in de wetenschapsfilosofie. Dit zijn vragen zoals “wat zijn (goede) wetenschappelijke methodes?”, of “wat is het verschil tussen ‘gezond verstand’ en kennis?”, en “hoe rechtvaardigen wij wetenschappelijke kennis?”
Een van de taken van wetenschapsfilosofen is het omschrijven hoe de wetenschap werkt. Dit wordt het descriptieve component van de wetenschapsfilosofie genoemd. Een andere taak is het voorschrijven van hoe wetenschap hoort te zijn: in dit geval spreken wij van het normatieve component van de wetenschapsfilosofie. Bij omschrijven is er geen sprake van een waardeoordeel, maar bij voorschrijven wel.
Belangrijke onderwerpen in de wetenschapsfilosofie zijn:
- Het scheiden van wetenschap en pseudo-wetenschap (demarcatieprobleem)
- Wetenschappelijke revoluties
- (De) wetenschappelijke methode(s)
- Waardegeladenheid/waardevrijheid
Auteur: Stefan Vliek