De wereld zit vol met digitale ontwikkelingen. Daardoor wordt het steeds lastiger om onopvallend je eigen ding te doen. Als je een rondje hardloopt, is het bijna onmogelijk om niet gezien te worden: een app houd je locatie bij, zo ook je smartwatch. Een camera neemt je op, of je staat toevallig op de selfie van iemand die je voorbij loopt. Je ouders, school en werk kunnen meekijken met welke websites je bezoekt op hun internetverbinding. Op straat kun je overal opgenomen worden. Hoe gaan we om met dit soort ontwikkelingen? Vinden we het eigenlijk erg dat mensen met ons mee kunnen kijken?
Privacy bestaat uit twee delen. Het eerste deel is het recht om alleen gelaten te worden. Anderen mogen zich niet ongevraagd in onze privélevens mengen, of zich zomaar met ons bemoeien. Het tweede deel is het recht op controle over wat er met data over jou gebeurt: jij moet inzicht kunnen hebben over welke data er over jou te vinden is.
Veel (gratis) programma’s en diensten verzamelen data over jou, vaak zonder dat je het weet! Deze data wordt verkocht aan bijvoorbeeld adverteerders, zodat zij jou betere advertenties kunnen sturen. “Als de dienst gratis is, dan ben jij het product”, zeggen we dan. Jij (jouw data) wordt verzameld en verkocht! Nadenken over privacy is dus erg belangrijk. Hoe veel privacy wil je hebben? Heb jij dingen te verbergen? Voor wie?
Toezicht is het nauw observeren van mogelijke criminelen. Camera’s in winkels zijn bijvoorbeeld voor toezicht, zodat diefstal voorkomen kan worden. Toch willen steeds meer overheden en instanties toezicht in de digitale middelen van hun burgers. Ze willen zien wat mensen op hun computers en telefoontjes doen, zodat bijvoorbeeld radicale appgroepen kunnen worden gecontroleerd. Maar als de overheid toezicht wil in de apparaten van haar burgers, zijn alle burgers dan mogelijk crimineel? Dat is een heftige beschuldiging!
Kunstmatige intelligentie (AI) kan gebruikt worden om toezicht te houden op mensen. AI kan toezicht hebben op heel veel mensen tegelijkertijd! AI kan dus heel veel data verzamelen over mensen. Wat gebeurt er met die data? Is AI een bedreiging voor onze privacy? Hoeveel privacy willen wij opgeven voor toezicht en veiligheid? AI kan een grote bedreiging vormen voor onze privacy. Aan de andere kant kan AI natuurlijk ook veel toezicht houden en veiligheid bieden.