Afbeelding 9 ~ De executie

De derde mei 1808 in Madrid is een schilderij van de Spaanse kunstschilder Francisco Goya, geschilderd in 1814. Het toont de executie van Spaanse burgers na de opstand van 2 mei 1802 tegen de troepen van Napoleon Bonaparte.
Madrid werd op 23 maart 1808 ingenomen door de Franse troepen van Napoleon. Koning Karel IV van Spanje werd gedwongen af te treden en werd verbannen naar de Franse stad Bayonne. Een poging van de Franse generaal Joachim Murat om ook de jongste dochter en de jongste zoon van Karel IV naar Bayonne te verplaatsen, leidde in Madrid tot een opstand.
De volkswoede werd daarbij versterkt doordat Napoleon net zijn broer Jozef Bonaparte tot koning van Spanje had uitgeroepen. Op 2 mei verzamelde zich een grote menigte op het plein voor het Koninklijk Paleis. De menigte bestormde het paleis om de verbanning van Francisco de Paula te voorkomen.
Toen de Franse soldaten het vuur openden op de menigte, werkte dit in eerste instantie averechts en de opstand verspreidde zich met grote snelheid over de rest van de stad. Overal vonden straatgevechten plaats, waarbij de slecht bewapende inwoners van Madrid en restanten van de Spaanse troepen de Fransen te lijf gingen.
Murat stuurde echter snel extra troepen naar de stad en wist uiteindelijk de opstand neer te slaan. Dezelfde avond nog volgde de wraak. Murat stelde een militaire commissie in, die een vrijbrief kreeg om gearresteerde opstandelingen zonder pardon de doodstraf op te leggen. Honderden gevangenen werden de volgende dag geëxecuteerd.